Wolne Forum Gdańsk Strona Główna Wolne Forum Gdańsk
Forum miłośników Gdańska

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj

Poprzedni temat «» Następny temat
Ostrzyce / Ostritz
Autor Wiadomość
Kösternitz 

Pomógł: 6 razy
Wiek: 66
Dołączył: 26 Kwi 2009
Posty: 2282
Skąd: Gdynia
Wysłany: 2014-01-30, 21:41   Ostrzyce / Ostritz

Historia miejscowości z strony Gazeta Kartuska.
Cytat:
Wieś o nazwach Wostriza, Hostrose, Ostricz wzmiankowana była jako własność cystersów już w pierwszej połowie XIII wieku. Dokument z około 1215 roku podaje, że książę Subisław darował klasztorowi oliwskiemu 5 wsi: Plawno (Chmielonko), Ostrzyce, Skowarcz, Dzierżążno i Wadzino. Choć większość badaczy dokument ten uznaje za falsyfikat, to jednak nadania te w większości zostały w okresie późniejszym potwierdzone. Wątpliwości budzić może jedynie fakt czy chodzi o Ostrzyce i Dzierżążno na Kaszubach. Niektórzy prezentują pogląd, że może chodzić o Ostrowite, położone na Żuławach Steblewskich, na wschód od Skowarcza (również darowanego cystersom), leżącego przy drodze Danzig – Tczew, lub też o Ostrowite, koło Pieniążkowa w powiecie tczewskim. Także w przypadku Dzierżążna, mogło chodzić o wieś położoną koło Morzeszczyna w powiecie tczewskim. Przecież opactwo oliwskie na terenie dzisiejszego powiatu tczewskiego i starogardzkiego posiadało wiele wsi, wśród których były m.in. Brzuśce, Rajkowy, Radostowo i Szprudowo. Wieś Ostrzyce wymieniana jest także w 1233 roku przy okazji porozumienia pomiędzy biskupem Michałem a klasztorem, kiedy to Ostrzyce wraz z Chmielonkiem i Dzierżążnem zostały zwolnione z dziesięciny.
Jednak za pierwszą informację o wsi Ostrzyce w parafii goręczyńskiej, należy uznać akt nadania w 1241 roku Goręczyna, Ostrzyc (Ostrice) i innych wsi kasztelanii goręczyńskiej, biskupowi Michałowi. Ostrzyce kolejny raz wymieniane są w 1282 roku, kiedy to wraz innymi wsiami powróciły pod władanie Mściwoja II.
Od 1311 roku Ostrzyce (Ostricz) należały do wójtostwa tczewskiego i stanowiły dobra rycerskie na prawie polskim. Właściciel dóbr miał rzadki przywilej lokowania na swych ziemiach poddanych na prawie chełmińskim. W 1393 roku klasztor kartuski nabył część Jeziora Ostrzyckiego, w dokumentach z 1308 roku wymienianego jako stagnum Cholop. Jednak musiały być jakieś nieścisłości przy zakupie, skoro jeszcze w 1413 roku Wojciech z Ostrzyc i wdowa Krystyna po niejakim Jaśku (Jaschke) zapewne właścicielu Goręczyna, toczyli spór o jezioro, który wygrali ojcowie kartuzi. Choć i tu do końca nie ma jasności, jako że ks. A. Hildebrant w swej książce pisze, iż Jezioro Ostrzyckie zakonowi kartuzów ofiarował wielki mistrz zakonu krzyżackiego Henryk von Plauen właśnie w 1413 roku. W 1422 roku, od właścicieli Ostrzyc Albrechta i Stefana, dobra ostrzyckie nabył klasztor kartuski, a zakon krzyżacki zwolnił je ze wszelkich świadczeń za wyjątkiem obowiązku wystawienia jednego rycerza w lekkiej zbroi. Zastrzegł jednak sobie wielki mistrz Michał Kuechmeister, że wszelkie kopalnie kruszców, gdyby znalazły się na tych ziemiach, należeć będą do Zakonu Krzyżaków. Zakazał również stawiania nowych młynów, które mogłyby przynosić szkody młynowi Zakonu Krzyżaków w Danzigu.
W 1425 roku Ostrzyce otrzymały prawo chełmińskie, ale zachowały podział ziemi na radła i urząd starosty. Wieś liczyła wówczas 14 radeł, z czego 2 przypadały klasztornemu rybakowi. Istniejący dotychczas w Ostrzycach młyn należący do klasztoru, kartuzi w 1429 roku wydzierżawili Szymonowi Drzewiczowi, zobowiązując go jednak do zatrzymania młyna jeśli tylko klasztor to nakaże. Wraz z młynem Szymon otrzymał karczmę i 3 morgi pola, za co płacić musiał 4 grzywny czynszu rocznego, 4 kury i 2 dni robocizny na rzecz klasztoru. W 1482 roku młyn w dzierżawę otrzymał Świętko.
W 1516 roku wymienia się istniejący w Ostrzycach folwark. W 1547 roku po raz pierwszy pokazuje się pisana informacja o sołtysie. Otrzymał on grunty, „półtrzecia źrebia” zwanego wcześniej radłem. Choć w drugiej połowie XVI wieku Ostrzyce (Ostrzicza) były własnością klasztoru w Kartuzach, to jako płatnik podatku występuje opat oliwski K. Geschkau. Wieś liczyła w tym czasie 11 źreb. Źreb porównywany jest na tych terenach do 1 włóki chełmińskiej, co oznacza, że miała ona powierzchnię ok. 180 ha. W czasie reformacji (XVI w.) pretensje do jeziora (zwanego Gotlub lub Golubc), zgłosił niejaki Janusz z Przeworska, jednak po okazaniu przez kartuzów przywilejów, jezioro pozostało przy nich.
W 1570 roku kartuzi sprzedali młyn za 260 grzywien pruskich (1grzywna - 20 groszy). W 1591 roku Ostrzyce zajmowały obszar 14 włók, albo więc powiększył się ich obszar lub też wcześniejsze informacje o powierzchni nie były precyzyjne. We wsi działały w dalszym ciągu młyn i karczma. W 1603 roku Ostrzyce wraz z innymi wsiami zostały na 3 lata wydzierżawione Hansowi Albrechtowi Krachtowi. Wojny szwedzkie poczyniły znaczne spustoszenie we wsi. Z istniejących w XVI wieku 9 gospodarstw, na początku XVIII wieku było ich tylko trzy.
W czasie I Rozbioru Polski, wieś obejmowała obszar 22 łanów tj. ok. 360 ha i liczyła 83 mieszkańców, a nazwę wsi pisano Ostritz. Na skutek sekularyzacji majątku zakonnego, wieś przeszła we władanie króla pruskiego, a następnie oddana w dzierżawę jej mieszkańcom. W 1848 roku we wsi mieszkało 190 katolików, a w 1866 roku 290 katolików. Wśród tych 290 osób było zapewne 3 mieszkańców leśniczówki Ostrzyce. Ewangelicy należeli do parafii w Szymbarku, założonej w 1610 roku.
W 1890 roku w Ostrzycach było wolne sołectwo, młyn, 13 gburskich gospodarstw i 19 zagród chłopskich. Zajmowały obszar 1726 mórg. Dzieci z Ostrzyc uczęszczały do szkoły w Brodnicy, stanowiącej wówczas jedną wieś, a dziś podzielonej na Brodnicę Górną i Dolną. Poczta dla mieszkańców Ostrzyc znajdowała się w Szymbarku.
W 1904 roku w Ostrzycach i należących do nich organizacyjnie Kosowatkach i Kolanie mieszkało 359 katolików. Trudno powiedzieć kiedy powstała szkoła w Ostrzycach. Wiadomo, że istniała ona już w 1904 roku. Była to szkoła katolicka, a uczęszczało do niej 65 dzieci katolickich i nie znana ilość dzieci ewangelickich. Wiadomo, że kierownikiem szkoły po odzyskaniu przez Polskę niepodległości był Paweł Gdaniec, jednak w kalendarzu nauczycielskim na 1925 rok zapisano to nazwisko jako Daniec.
W 1928 roku w Ostrzycach, Kosowatce, Kolanie i Węgloszynie mieszkało 385 katolików i nie ustalona dziś ilość ewangelików. Było ich prawdopodobnie kilkudziesięciu, gdyż Księga Adresowa Polski z 1929 roku podaje, że w Ostrzycach mieszkało razem 422 mieszkańców. Ilość ta dotyczy całej gminy wiejskiej jaką były wówczas Ostrzyce, a więc także wymienionych powyżej osad Kosowatka, Kolano i Węgloszyno. Wieś pod względem administracyjnym należała do powiatu kartuskiego, zaś pod względem sądowniczym podlegała Sądowi Okręgowemu w Starogardzie. Najbliższa stacja kolejowa znajdowała się w Wieżycy, a poczta w Goręczynie. Właścicielem jedynego dużego gospodarstwa był Ambroży Markowski, który posiadał 53 ha ziemi. Do A. Markowskiej (być może żony Ambrożego) należał zajazd w Ostrzycach. Właścicielem młyna wodnego był E. Kapanke. Wieś miała swoją akuszerkę, którą była A. Hincówna. Kowalem był L. Szymichowski, murarzem - J. Strahl. We wsi pracowało 2 szewców: J. Lipiński i B. Rychert. W Ostrzycach działało także Kółko Rolnicze, do którego należało 28 osób. W jednoklasowej szkole z 1 nauczycielem w 1928 roku uczyło się 38 dzieci, z czego tylko 1 było wyznania ewangelickiego.

Krzysztof Kowalkowski


Aukcyjna - Allegro nr. 3919757860, obieg 1904 rok.jpg
Plik ściągnięto 11526 raz(y) 57,22 KB

 
 
Kösternitz 

Pomógł: 6 razy
Wiek: 66
Dołączył: 26 Kwi 2009
Posty: 2282
Skąd: Gdynia
Wysłany: 2014-05-31, 19:53   

Gasthof Markowski

Aukcyjna - Allegro nr. 4286808885.jpg
Plik ściągnięto 11212 raz(y) 84,93 KB

 
 
tomasith 

Pomógł: 2 razy
Dołączył: 17 Wrz 2014
Posty: 56
Skąd: Kartuzy
Wysłany: 2014-09-22, 21:46   

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich

 
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group

Partnerzy WFG

ibedeker.pl