ezet - 2008-11-14, 12:42 Temat postu: Nieznana badaczom odmiana herbu i pierwowzór godła Skarszew PIERWOWZÓR GODŁA SKARSZEW O herbach Skarszew pisałem już parokrotnie. Opierając się na publikacji prof. Mariana Gumowskiego, Pieczęcie i herby miast pomorskich, Toruń 1939 oraz na informacjach Wiesława Brzoskowskiego, Historia Skarszew, Pelplin 1997, podałem, iż najstarsze godło grodu nad Wietcisą umieszczone na pieczęci odciśniętej w 1409 roku przedstawia popiersie św. Jana. Niestety, zarówno profesor Gumowski jak i inni badacze zmuszeni byli interpretować wizerunek godła widniejącego na mocno uszkodzonych lub bardzo niewyraźnych odciskach średniowiecznych pieczęci. W praktyce uniemożliwiało to pewne i jednoznaczne określenie wyglądu najstarszego godła Skarszew. Profesor Gumowski najpierw podawał, że na pieczęci odciśniętej w 1409 roku znajduje się popiersie św. Jana. Dwie dekady później dopatrzył się głowy na misie, by na podstawie innego odcisku tego samego tłoka pieczętnego dojść do przekonania, że jest to jednak głowa patrona Skarszew na kielichu. Od niedawna wiemy, jak wyglądało średniowieczne godło miasta. Stało się to możliwe dzięki odnalezieniu w Archiwum Państwowym w Danzigu dwóch odcisków najstarszej pieczęci przy listach z 1486 i 1506 roku. Dokonali tego profesorowie Uniwersytetu Danzigiego Beata Możejko i Błażej Śliwiński. Stwierdzili oni, że na pieczęci przy liście z 1506 roku, którą wykonano tym samym tłokiem co najstarszą pieczęć odciśniętą w 1409 roku, wyraźnie widać głowę św. Jana z dłuższą, lokowatą brodą, wyraźnie ułożoną na misie (fot. 1). Tym samym wcześniejsze informacje, jakoby pierwotnym godłem Skarszew było popiersie św. Jana, należy uznać za błędne. Zatem również obecny herb Skarszew, wyobrażający na błękitnym polu głowę św. Jana ze złotą aureolą, nie odwołuje się do pierwowzoru, choć w takim przekonaniu go uchwalano. Dużą ciekawostkę stanowi odnaleziona niedawno przeze mnie, nieznana wcześniej badaczom, odmiana herbu Skarszew z czasów Królestwa Prus z ozdobą heraldyczną corona muralis, którego kolorowy wizerunek publikujemy jako pierwsi (fot. 2). Herb umieszczony został na znaczku o wymiarach około 4 x 5,5 cm i podpisany: „Schöneck ( Preuss. Reg.-Bez. Danzig)” – w tłumaczeniu: „ Skarszewy (Prusy. Okręg Regencyjny Danzig)”. Corona muralis – to w tym przypadku fragment muru obronnego z trzema blankami (bez baszt), przedstawiony w formie korony rangowej. Oprócz wizerunku na znaczku nie ma innego dowodu na występowanie corona muralis nad herbem Skarszew w czasach pruskich. W takim zestawieniu korona symbolizowała zależność miasta jedynie od króla. Weterani pierwszej wojny światowej opowiadali ongiś, że symboliczną koronę otrzymały Skarszewy i Kościerzyna z woli króla Prus, po zwycięskiej bitwie pod Tannenbergiem na Mazurach, w 1914 roku. Miało to być najwyższe wyróżnienie dla żołnierzy z obu tych miast za wkład bojowy w rozbicie armii carskiej, która parła jak nawałnica w kierunku Pomorza, zostawiając za sobą jedynie zgliszcza i ruiny. Prawda to czy legenda – wyjaśnią, być może, dalsze badania. Edward Zimmermann POLSKA Dziennik Bałtycki Dziennik Kociewski, 14.11. 2008 r. Fot. 1. Odcisk pieczęci z najstarszym godłem Skarszew. Repr.: B. Możejko, B. Śliwińskiego, Herby miast, gmin i powiatów województwa pomorskiego, tom II, Malbork 2004, s. 134. Fot. 2. Corona muralis nad herbem Skarszew z czasów Królestwa Prus. Zbiór i foto. E. Zimmermann doldar - 2009-11-06, 20:08 Jeśli można to przedstawiam herb Skarszew z przełomu XIX i XX wieku autorstwa Otto Huppa, Wappen und Siegel der deutschen Städte, Flecken und Dörfer. |
