Wolne Forum Gdańsk
Forum miłośników Gdańska

Pocztówki, zdjęcia, dokumenty - Morzeszczyn / Morroschin

Kösternitz - 2013-08-31, 14:43
Temat postu: Morzeszczyn / Morroschin
Wikipedia:
Cytat:
Udokumentowane dzieje gminy sięgają XIII wieku, tj. okresu władania tymi terenami przez Zakon Cystersów, natomiast najstarsze ślady pobytu ludzi na terenie gminy Morzeszczyn pochodzą z 9 tysiąclecia p.n.e. Zlokalizowano je w okolicach Nowej Cerkwi.[potrzebne źródło] W 1276 roku do Pelplina przybyli Cystersi. Otrzymali oni z nadania księcia pomorskiego Mestwina II znaczny kompleks dóbr obejmujący również dużą część dzisiejszej gminy Morzeszczyn. W opactwie pelplińskim znalazły się dotychczasowe osady książęce między lewym brzegiem Janki i Liski. W skład dóbr cysterskich weszły sioła i przysiółki z okolic grodziska Skoszów, Borkowa i Nowej Cerkwi, a także osady rodowe z rejonu Rzeżęcina (pierwotnie zwane Radzięta) i Morzeszczyna (wcześniejsze Morzęta). W 1294 roku Cystersi uzyskali jeszcze dodatkowo ziemie na prawym brzegu Janki, określone jako połowa Bielskiego Lasu. Darczyńcą był późniejszy król Przemysł II. W obrębie tego nadania prowadzono później karczunki i lokowano wieś Królów Las. Cystersi zmienili życie tutejszej ludności. Zwolnili miejscowych z płacenia dziesięcin. Osuszali bagna i uczyli uprawiać ciężkie gleby gliniaste. Wprowadzili pług żelazny, zasady płodozmianu i odłogowania gruntów. Zorganizowali też rozproszone osadnictwo w zwarte wspólnoty wiejskie. Wytyczyli granice wsi, grunty parafialne sołeckie i gburskie, ustanowili prawo i władzę oraz powinności mieszkańców. Powstające wsie, młyny i murowane kościoły były oznaką rozwoju gospodarczego tych ziem. Istniejące do dziś wsie i osady lokowane były w wiekach średnich. Lokacje rozpoczęto od wsi Nowa Cerkiew i folwarku cysterskiego Borkowo. XIX wiek to ożywienie gospodarcze, to także folwarki - majątki ziemskie powstałe na wydzielonych gruntach wiejskich po uwłaszczeniu wsi. Fakt ten w XIX wieku zapoczątkował żywszy proces obrotu ziemią, rozwój części układów wiejskich, a także procesy parcelacyjne i wzmożenie akcji osadniczej. W wyniku przeprowadzonej przez rząd polski w latach 1935 - 1939 akcji osadniczej powstały tzw. "poniatówki", które do dzisiejszych czasów wtapiają się w krajobraz tutejszych wsi. Po 1945 roku majątki ziemskie przejęło państwo i powstały w nich Państwowe Gospodarstwa Rolne. Historycznie ukształtowane układy przestrzenne majątków i wsi ulegały zmianom - zniknęły dwory, przekształcano folwarki, zaniedbano parki, a część wsi uzyskała nowe przestrzenne i architektoniczne oblicze.

Kösternitz - 2017-08-30, 18:52

Z obiegu 1908 roku:

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group