Wolne Forum Gdańsk
Forum miłośników Gdańska

Pocztówki, zdjęcia, dokumenty - Poddąbie / Neu Strand

Kösternitz - 2012-11-16, 14:35
Temat postu: Poddąbie / Neu Strand
Rys historyczny miejscowości ze strony Poddąbie koło Ustki.
Cytat:
Tereny na których leży Poddąbie należały do znanych na Pomorzu rycerskich rodów – von Below, von Puttkamer i von Zitzewitz ( który do końca wojny posiadał pałac w dzisiejszym Machowinku - obecnie Dom Pomocy Społecznej ).
Osada wedle niemieckich kronik została założona w 1772 r. przez króla Prus Fryderyka Wielkiego, który nadał tu ziemię 12 kolonistom niemieckim - prawdopodobnie w związku z prowadzoną przez niego wielką akcją regulacji stosunków wodnych na Pomorzu . Uczynił to wbrew woli miejscowej szlachty, która próbując zawłaszczyć osuszone tereny i usunąć kolonistów, w latach 1840 i 1866 wytoczyła królowi 2 procesy sądowe – oba król wygrał.
Na mapie z 1890 r. w miejscu dzisiejszego Poddąbia widnieje osada Neu Strand, zaś ok. kilometra na zachód, osada Alt Strand (ślady domów do dziś są widoczne w okolicach wąwozu ). Prawdopodobnie osada założona przez Fryderyka to Alt Strand.
Wobec posuwającej się erozji klifu - w latach 1862-1938 brzeg na wschód od Ustki cofnął się o ok. 150 m, czyli średnio o ok. 2 metry rocznie, część mieszkańców prawdopodobnie przeniosła się dalej od brzegu zakładając Neu Strand - w miejscu dzisiejszego Poddąbia. Katastrofalny sztorm z 1914 r. dopełnił zagłady Alt Strand. Z tego powodu większość zachowanych do dziś starych domów w Poddąbiu pochodzi z lat 20-tych XX wieku.
W 1901 r. sprowadzili się tu rybacy i drwale osiedleni przez hrabiego z Machowinka ( jeszcze w 1945 r. na plaży działała wyciągarka dla kilkunastu łodzi rybackich i żaglówek ).
Dawne Neu Strand żyło także z turystyki - już na początku XX w. co roku latem mieszkańcy udostępniali swe chaty wczasowiczom ze Słupska, sami wyprowadzając się do domków sezonowych lub budynków gospodarczych. W latach 20 – tych powstały tu pierwsze drewniane domy letników, z których kilka zachowało się do dziś (np. na ul. Plażowej i Wczasowej ). W domu Delfin w dzieciństwie bywał niemiecki pisarz Siegfried Gliewe, który w wydanej wraz z G.Grassem i Ch. v Krockowem książce „Pomorze” opisał Poddąbie z lat 30-tych XX wieku.
Trudno powiedzieć czy przed 1772 istniała na tym terenie jakaś osada ale jest to możliwe.
W odległości kilkunastu kilometrów znajdują się stanowiska kultury pucharów lejkowatych ( KPL – II i III okres neolityczny), a także kultur amfor kulistych ( KAK- od połowy III okresu ). Jest to VI –III tysiąclecie p.n.e.
W każdym razie osadnictwo istniało tutaj już kilka tysięcy lat temu – w lesie kilkadziesiąt metrów od Poddąbia znajdują się megality - prawdopodobnie kultury przedłużyckiej ( czyli z lat 1450 - 1200 p.n.e. ). W późniejszym okresie na tych terenach znajdowano także ślady osadnictwa łużyckiego oraz kultury wielbarskiej ( czyli Gotów ok. 120 p.n.e. - 375 n.e.).
Natomiast w czasach historycznych ziemiami tymi władali kolejno : książęta słupsko-sławieńscy ( XI-XII w ), książęta gdańscy ( od 1238r ), królowie Polscy ( od 1295 ), książęta brandenburscy ( 1308 ), książęta pomorscy , król czeski, Zakon Krzyżacki, elektorowie brandenburscy, królowie pruscy, następnie weszły one w skład państwa niemieckiego i teraz polskiego. Jak widzimy historia tych ziem jest bogata i związana z różnymi organizmami państwowymi.
Pod względem etnicznym cały czas ziemie te zamieszkiwane były przez grupę ludności słowiańskiej stanowiącej odłam zachodni Kaszubów. W średniowieczu ( być może już od VI – VII w ) na zachodzie zamieszkiwali po linię Parsęty, z czasem na skutek kolonizacji niemieckiej granica zasięgu przesuwała się na wschód . Rodzimy słowiański charakter tych terenów utrzymał się do XVI w, czemu sprzyjało słabe zaludnienie, niedostępność terenów i oddalenie od centrów administracji lokalnej. Dopiero reformacja i postępy germanizacji ograniczyły zasięg ludności kaszubskiej. Wiek XVII to czas kształtowania się różnic kulturowych w obrębie Kaszubów – pod wpływem reformacji nastąpił podział kulturowy na ewangelickich Słowińców i katolickich Kaszubów. Fakt ten , jak i odmienność losów historycznych spowodował wykształcenie się odrębnej wspólnoty kulturowej i szybszą germanizację Słowińców.
Pierwotnie zresztą reformacja umożliwiająca używanie języka miejscowego w liturgii sprzyjała zachowaniu miejscowej kultury. Dopiero świadoma akcja germanizacyjna doprowadziła na przełomie XIX i XX w do zaniku języka kaszubskiego na tych terenach.
Miejscowa ludność stawiała zresztą czynny opór przeciw germanizacji, w Gardnie Wielkiej zdarzyła się np. próba ukamienowania pastorów mówiących po niemiecku, kazania po kaszubsku w Główczycach wygłaszano jeszcze do 1886. Od lat 30-tych XIX w. w szkołach wprowadzono wyłącznie niemiecki, a uczniów mówiących po kaszubsku karano chłostą. Do pocz. XX wieku jeszcze kilkanaście wsi słowińskich w okolicach jezior Łebsko i Gardna liczących kilkaset osób posługiwało się dialektem. Np. Kluki liczyły przed wojną 600 rdzennych mieszkańców, część z nich po wojnie została, ale będąc przez osiedleńców z Polski wschodniej uważana za Niemców, wyemigrowała w okolice Hamburga i teraz nie przyznaje się do swoich słowińskich korzeni.

Kösternitz - 2012-12-20, 12:32

Widok znad morza.
Kösternitz - 2013-04-07, 17:17

Z obiegu 1914 roku.
Kösternitz - 2013-04-22, 18:09

Z obiegu 1930 roku.
Kösternitz - 2013-06-07, 14:45

Widoki na wioskę:
Kösternitz - 2013-06-07, 14:47

Widoki na plażę:
reczungpa - 2014-09-19, 13:41

Widok na klif 1942 rok
reczungpa - 2015-08-05, 11:23
Temat postu: Poddąbie 1908
J/w
reczungpa - 2015-08-05, 13:12
Temat postu: Alt Strand
Alt Strand
reczungpa - 2018-03-31, 08:11
Temat postu: Poddąbie wiejska ulica
Poddąbie wiejska ulica
Dar32 - 2018-04-07, 00:45

Witam czy posiada Pan pocztówki stare z Łeba, Sasino, Lębork i okolice :flaga:
reczungpa - 2018-04-08, 14:03

Niestety nie posiadam, koncentruje się na Poddąbiu i okolicach
reczungpa - 2019-01-21, 18:41
Temat postu: Główna ulica 1902
Główna ulica 1902

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group